Strategisch adviseur Educatie

Opdracht beleidsontwikkeling laaggeletterdheid ZVL

Inleiding

In Nederland hebben 2,5 miljoen volwassenen moeite met lezen, schrijven en/of rekenen (Algemene Rekenkamer, 2016). Hiervan zijn er 1,8 miljoen mensen tussen de 16 en 65 jaar. Dit is ongeveer 1 op de 9 Nederlanders (11,9% van de beroepsbevolking). In Zeeland is dat zelfs (naar inschatting) 13% van de beroepsbevolking (ruim 36.790 Zeeuwen). Bovendien beschikt ongeveer 1 op de 5 Nederlanders tussen de 16 en 75 jaar over een laag niveau van digitale vaardigheden. Mensen die niet goed kunnen lezen, schrijven en/of rekenen, noemen we laaggeletterd. Ze beschikken over onvoldoende basisvaardigheden om (volwaardig) te kunnen deelnemen aan deze huidige samenleving. Dit kan grote impact hebben op het persoonlijke leven: minder snel een baan, minder gezond leven en minder grip op geldzaken. Doordat mensen moeite hebben met lezen, schrijven of rekenen, hebben zij vaak ook moeite met het gebruik van een computer of smartphone. Dat maakt meedoen in deze tijd nóg lastiger.

Vanaf 2025 hebben gemeenten de regierol in de aanpak van laaggeletterdheid. De rijksoverheid heeft een coördinerende rol belegd bij de centrumgemeenten van de arbeidsmarktregio’s. Voor Zeeland is dit Goes. Vanuit Goes ontvangen wij middelen voor Volwasseneducatie via een specifieke uitkering en tijdelijk middelen voor de bestrijding van laaggeletterdheid. De rijksoverheid moet nog een besluit nemen over de toekomstige middelen voor dit thema al dan niet gebundeld en ook de vorm is nog niet bekend. Voorsorterend op nieuwe wettelijke taken en voortbordurend op het huidige beleid en pilot project maken we nieuw beleid.

De huidige financiering op dit thema loopt via vier sporen:

1. SPUK IDO

2. SPUK WEB

3. Incidentele middelen laaggeletterdheid

4. Subsidie voor bibliotheekwerk (gemeenten)

Het is soms onoverzichtelijk welke opdracht er vanuit welke financieringspost is. Ook de daadwerkelijke opbrengsten zijn ons niet altijd duidelijk.

Uitgangspunt

In Zeeuws-Vlaanderen is behoefte aan het continueren van gezamenlijk beleid rondom laaggeletterdheid. Via de aanpak bestrijden van laaggeletterdheid willen we problemen op latere leeftijd en op andere leefgebieden voorkomen.

De wens is om in de beleidsontwikkeling minimaal de thema’s schuldhulpverlening, onderwijsachterstandenbeleid en arbeidsmarkt te betrekken. Daarnaast willen we de genoemde middelen zo effectief mogelijk inzetten om maatschappelijke participatie te bevorderen.

De ervaringen met de Gemeentelijke Gezinsaanpak Geletterdheid Sluis, de Zeeuws businesscase laaggeletterdheid en de huidige uitvoering in Zeeuws Vlaanderen willen we benutten om nieuw beleid te ontwikkelen of huidig beleid te bestendigen.

Vanuit de landelijke opdracht pakken we als Zeeuws Vlaamse gemeenten de beleidsregie laaggeletterdheid door het maken van meerjarig beleid met duidelijke doelen en gewenste effecten. Het idee is om de regie op de uitvoering te beleggen bij een externe partij. Op dit moment ligt deze opdracht bij de Bibliotheek. Zij werken al regionaal en hebben een wettelijke taak en een opdracht vanuit de gemeentelijke subsidie op dit thema. Het lijkt daarmee een logische partij om te betrekken in de keuze.

Opdracht

Wij vragen een externe adviseur om onderstaande zaken op te leveren.

1. Evaluatie:

- De Zeeuwse businesscase waar Zeeuws-Vlaanderen onderdeel van is.

- De werking van de huidige netwerk structuur met minimaal het in kaart brengen van het totale huidige aanbod in Zeeuws-Vlaanderen.

- De besteding van de middelen en resultaten van die inzet.

2. Een beleidsplan voor vier jaar. In dit beleid is minimaal aandacht voor:

- De betekenis van laaggeletterdheid op het maatschappelijk functioneren, gezond leven en de arbeidsparticipatie van mensen.

- Het is inzichtelijk hoe de aanpak kan bijdragen aan het voorkomen van onderwijsachterstanden, de ontwikkeling van kinderen en het behalen van een startkwalificatie om te kunnen participeren op de arbeidsmarkt.

- De beleidsnotitie moet bestuurlijk draagvlak creëren voor het (investeren) in het voorkomen en bestrijden van laaggeletterdheid in Zeeuws-Vlaanderen. In de notitie is aandacht voor de gezamenlijke aanpak maar ook ruimte voor lokale accenten.

- Het beleid wordt vertaald in beleidsdoelen en gewenste effecten. Hierbij sluiten we zoveel mogelijk bij wat er al is binnen de Zeeuws Vlaamse gemeenten. Er wordt een aanpak geschetst op hoofdlijnen met een duidelijk financieel kader.

3. Het opstellen van een opdracht voor de uitvoeringsregie.

Resultaat

De opdrachtnemer levert de volgende producten op:

1. Een evaluatie van het huidige netwerk en de businesscase.

2. Een overzicht van de huidige projecten en de financiering.

3. Een gemeentelijke beleidsvisie op het ontwikkelen van Basisvaardigheden waarin de resultaten van de evaluatie en de bouwstenen vanuit de Gemeentelijke Gezinsaanpak Geletterdheid Sluis worden meegenomen.

4. Gezamenlijke- en lokale beleidsdoelen en effecten op basis waarvan een uitvoeringsagenda kan worden gemaakt met aandacht voor de monitoring er van.

5. Een bestek met een begroting op basis waarvan we de uitvoeringsregie vorm kunnen geven.

Profielschets

• De externe adviseur moet, wil hij of zij succesvol kunnen zijn, in ieder geval het vertrouwen van de direct betrokken instellingen en opdrachtgever hebben. De volgende aanvullende competenties zijn vereist:
  
• Aantoonbare affiniteit met en kennis van laaggeletterdheid en aangrenzende beleidsterreinen.
  
• Kennis van de huidige landelijke infrastructuur laaggeletterdheid en bekendheid met de plannen vanuit de Rijksoverheid.
  
• Aantoonbare kennis van / ervaring met relevante uitvoeringspraktijk;
  
• Gevoel voor / kennis van relatie beleid en uitvoering;
  
• Relevante ervaring als bruggenbouwer / kunnen verbinden en schakelen;
  
• Enige kennis Zeeuwse (-Vlaamse) situatie.